Oświadczenie ESTA z dnia 8 marca 2022

Szanowni Państwo,

W związku z sytuacją na Ukrainie i jej skutkami na system płatności ESTA (The Cash Management Companies Association) opublikowało swoje oświadczenie. Poniżej przedstawiamy jego treść.

Zapotrzebowanie na gotówkę w czasie wojny na Ukrainie

Oświadczenie – 8 marca 2022 r.

Dwa tygodnie temu na wschodniej granicy Unii Europejskiej rozpoczęła się wojna. Największy wzrost popytu na gotówkę, zaobserwowany przez firmy obsługujące gotówkę, jest widoczny w krajach bałtyckich (szczególnie na Litwie i Łotwie, w mniejszym stopniu w Estonii), krajach nordyckich, Czechach, Słowacji i Szwajcarii. W innych krajach nie widać jeszcze znaczących konsekwencji.

Na Litwie i Łotwie ogłoszono stan wyjątkowy w związku z groźbą ataków na system finansowy, co doprowadziło do znacznego wzrostu popytu na gotówkę. W krajach nordyckich zapotrzebowanie na gotówkę wzrosło o 20% w Finlandii i Norwegii oraz o 30% w Szwecji.

Powodem zwiększonego popytu na gotówkę jest przechowywanie wartości lub cele zapobiegawcze. Na razie nie widać znaczących różnic w transakcjach dokonywanych za pośrednictwem gotówki.

W Szwajcarii odnotowuje się bardzo duży wzrost popytu na euro, natomiast zapotrzebowanie na franki szwajcarskie utrzymuje się na stabilnym poziomie.

Na Słowacji obserwuje się gwałtowny wzrost zasileń bankomatów (o około 25-30%), zwłaszcza po stronie wschodniej, przy granicy z Ukrainą, gdzie wzrost ten przekracza 30%.

W Republice Czeskiej odnotowano 15-20% wzrost liczby zasileń bankomatów – pomimo, że Czechy nie graniczą bezpośrednio z Ukrainą – a także ogromny wzrost przewozów walut (EUR, USD). Dodatkowo zaobserwowano podwojenie liczby przesyłek z Austrii i Szwajcarii.

ESTA nie była w stanie przedstawić raportu na temat sytuacji w Rumunii i Polsce, które są bardziej bezpośrednio dotknięte napływem uchodźców z Ukrainy.

Gotówka po raz kolejny pokazuje swoje kluczowe znaczenie w czasach kryzysu i niepewności. Użytkownicy w krajach, które niejako zapomniały o jej istnieniu, takich jak Szwecja, na nowo odkrywają potrzebę istnienia solidnej i trwałej infrastruktury gotówkowej.

Zbyt duża ilość pieniądza elektronicznego w gospodarce jest jej słabością, a nie mocną stroną. Przykład Rosji jest wymowny. Trzech dominujących na świecie operatorów kart płatniczych postanowiło zawiesić działalność w Rosji, co praktycznie uniemożliwia dokonywanie płatności kartami w tym kraju. ESTA nie wypowiada się co do przyczyn zawieszenia działalności tych podmiotów, a jedynie zauważa, że zagraniczne firmy mają prawo decydować o tym, czy infrastruktura płatności elektronicznych w danym kraju działa, czy nie. Taka sama sytuacja może przydarzyć się w państwach Unii Europejskiej, w której system płatności elektronicznych jest również zdominowany przez te same pozaeuropejskie, międzynarodowe firmy. Podczas gdy sektor bankowy UE rozwija swój własny system kart płatniczych w ramach Europejskiej Inicjatywy Płatniczej, gotówka pozostaje jedynym instrumentem płatniczym, który pozwala zachować w najbliższej perspektywie suwerenność płatniczą.

Obrót gotówkowy oparty jest na dużych ilościach pieniądza i aby zapewnić jego trwałość, wydajność i powszechną dostępność, konieczna jest odpowiednia ilość gotówki na rynku.

Kryzys na Ukrainie przypomina, że gotówka musi być chroniona, ponieważ nikt nie jest w stanie przewidzieć, kiedy pozostałe metody płatności mogą zawieść.

Źródło: https://www.esta-cash.eu/wp-content/uploads/2022/03/72cd26f2bebae27b4ff5c461ab730aa5f47790c1-622f1671a6dab-2022-03-08-ESTA-statement-Ukraine-crisis-and-cash.pdf